Trong kinh Tứ Thập Nhị Chương, Ðức Phật dạy rằng: “Thấy người thực hành bố thí, hoan hỷ giúp đỡ thì được phúc rất lớn”. Có vị Sa – môn hỏi Phật: “Phúc này có hết không?”. Đức Phật đáp: “Thí như lửa của một ngọn đuốc, hàng trăm hàng ngàn người đem đuốc đến mồi lửa về để nấu ăn hay để thắp sáng, lửa ngọn đuốc này vẫn như cũ. Phúc của người hoan hỷ hỗ trợ cho người thực hành bố thí cũng vậy”.
Bố thí: tiếng Phạn là Dàna (Ðàn-na). Hán dịch là Thí: cho, tặng. Bố thí là công hạnh tu tập của người Phật tử. Có 4 loại:
– Tài thí: cho tiền bạc của cải.
– Pháp thí: cho lời khuyên hay nói pháp cho người được lợi ích.
– Vô úy thí: cho sự không sợ hãi.
– Tùy hỷ thí: cho sự vui vẻ, đồng tình.
Chương 10 trong bản kinh này nói về hạnh tùy hỷ và hỗ trợ cho người thực hành bố thí, trái với hạnh tùy hỷ là cản trở chê bai người thực hành hạnh bố thí.
Người thực hành bố thí là người đang làm điều thiện. Sự phát tâm của họ thuở ban đầu còn yếu, nên gặp nghịch cảnh họ dễ dàng thoái tâm. Còn làm một việc thiện mà có sự tán trợ của người khác, niềm tin vào thiện pháp được tăng trưởng, họ mạnh dạn và vững chắc ý chí hơn trên con đường thực hành bố thí. Như vậy, nuôi dưỡng và tăng trưởng được tâm bố thí ở kẻ khác là một việc công đức rất lớn.
Sự tùy hỷ hỗ trợ này có 2 phần:
– Góp phần công đức bằng vật chất, ví dụ như có người đứng ra quyên góp để cứu trợ người gặp hoạn nạn, ta vui vẻ góp tiền bạc, gạo, quần áo…
– Góp phần công đức bằng tinh thần là khuyến khích, tán dương việc làm tốt đẹp ấy, làm cho người kia phấn khởi tinh thần, tâm bố thí càng mạnh.
Mặt khác, khi ta vui vẻ hỗ trợ cho người khác làm việc bố thí, một người làm sẽ tác động đến lương tâm của kẻ khác, họ sẽ noi gương bố thí, tiếp tục ảnh hưởng đến người khác nữa… tạo thành tác động dây chuyền. Việc bố thí trở thành nếp nghĩ, nếp sống của con người trong xã hội thì công đức tùy hỷ kia sẽ lớn lao vô cùng. Bố thí như vậy sẽ được lưu truyền từ đời này qua đời khác, biểu hiện tính chất văn hóa văn minh của con người, nên phước đức đó không thể hết được.
Tuy nhiên, tùy hỷ, hỗ trợ kẻ bố thí phải có trí tuệ, vì giúp đỡ cho người bố thí vì danh lợi cá nhân, lấy lòng quần chúng để thực hiện ý đồ tăm tối nào đó, thì không những không có phúc mà còn gây họa là đằng khác.
(Theo kinh Tứ Thập Nhị Chương, Hòa thượng Thích Viên Giác dịch giảng)