Hàng năm, đến ngày mùng 8 tháng 2 Âm lịch, Tăng Ni HVPGVN tại Hà Nội lại thành tâm tưởng niệm ngày xuất gia của Thái tử Tất Đạt Đa, người đã từ bỏ vương quyền, gia đình, cha mẹ, người thân, vượt thành xuất gia, tìm cầu chân lý giải thoát giác ngộ cứu độ chúng sinh, trở thành bậc Đại Giác Ngộ, thành Phật Thích Ca Mâu Ni, là vị giáo chủ của Phật giáo, mang lợi ích nhân sinh lâu bền trên toàn thế giới.
Vào ngày rằm tháng 4 năm 623 TCN, tại vườn Lâm Tỳ Ly thành Ca Tỳ La Vệ, một nơi hiện nay là vùng biên giới giữa Nepal và Ấn Độ. Đức Phật Thích Ca đã giáng sinh có tên là Tất Đạt Đa làm Thái tử con vua Tịnh Phạn và hoàng hậu Ma Da. Vua Tịnh Phạn trị vì một vương quốc của bộ tộc Thích Ca. Khi Tất Đạt Đa ra đời Thái tử được danh sĩ tôn quý A-tư-đà tiên đoán: con trai của bệ hạ có đầy đủ ba mươi hai tướng tốt, tám mươi vẻ đẹp, chắc chắn sau này lớn lên sẽ trở thành bậc vĩ nhân. – Nếu con trai của bệ hạ theo con đường nối nghiệp cha, thì thái tử sẽ trở thành một Chuyển luân thánh vương vĩ đại nhất lịch sử. Thái tử sẽ cai trị cả một khu vực rộng lớn, đem lại an lạc và hạnh phúc cho mọi người. Nhưng nếu thái tử quyết định không làm vua, thì tương lai của thái tử sẽ rạng rỡ hơn nhiều. Thái tử sẽ trở thành một bậc đại giác, một vị thầy cao quý, hướng dẫn chúng sinh sống theo đạo lý yêu thương và tỉnh thức. Khi nhìn thấy những cảnh khổ của cuộc đời, thái tử sẽ lìa bỏ hoàng cung và đi tìm con đường chấm dứt mọi khổ đau.
Thái tử lớn lên trong một cuộc sống vương giả, ngập tràn hạnh phúc trong thế gian, nhưng Thái Tử vẫn thấy lòng mình nặng trĩu bao nỗi băn khoăn, thắc mắc. Ngài thấy cảnh đời không phải là hạnh phúc chân thật, mà là mê muội. Thái tử khi nhìn một vị sa môn hình dạng khoan thai, uy nghi, khả kính. Cuộc đối đáp giữa Thái tử và Sa môn:
Thưa thái tử, tôi đã giác ngộ được sự vô thường giả tạm của cuộc sống, mạng người rất mong manh sớm còn tối mất, một hơi thở ra không trở lại đã ra người thiên cổ. Tôi không muốn để cho những thứ tiền tài, sắc đẹp, danh thơm làm cho mình phải đau khổ, sa đọa vào vòng tội lỗi. Tôi muốn thoát ra khỏi những ràng buộc của tình ái trầm luân, của những dục vọng thấp hèn, của đời sống gia đình ràng buộc, để được tự do như cánh chim bay liệng trên bầu trời bao la vô tận. Vì muốn thoát khỏi nỗi khổ già, bệnh, chết trong vòng luân hồi sinh tử miên viễn. Vì muốn hy sinh thân mình để tìm chân lý cứu độ chúng sinh thoát khỏi vô minh đau khổ, nên tôi phát nguyện xuất gia tìm đạo. Mục đích duy nhất của tôi hiện nay là tìm cho ra hạnh phúc hoàn hảo nhất và cao thượng nhất. Cho nên xuất gia phải là bậc đại nhân, đại trí, đại hùng, đại lực, đại từ bi mới có thể thực hiện được.
Thái tử nghe xong rất vui mừng vì đã gặp được người mở con đường sáng cho mình đi. Những lời lẽ của vị Sa môn nói rất đúng. Thái tử nghĩ: “Cuối cùng ta cũng đã tìm ra ý nghĩa thật của cuộc đời. Ta cũng sẽ từ bỏ gia đình, bắt đầu cuộc hành trình tìm hạnh phúc chân thật để chấm dứt tất cả khổ đau cho mình và cho người”. Với ý chí kiên cường và trái tim tràn đầy tình thương đối với nhân loại đang khổ đau, bất hạnh. Ngài quyết chí ra đi để tìm một lối thoát, một cuộc sống chân thật, có ý nghĩa và cao đẹp hơn. Đó chính là hy sinh cao cả mà mọi người trên thế gian này không ai có thể làm được!
Từ đó, Thái tử nuôi dưỡng quyết tâm từ bỏ gia đình, xuất gia cầu đạo. Đêm mùng 8 tháng 2 Âm lịch, Thái tử đã cùng với người hầu cận tên là Xa Nặc và con ngựa Kiền Trắc, lặng lẽ vượt thành Ca Tỳ La Vệ để lên đường tầm sư học đạo, quyết tìm cho được con đường giác ngộ. Khi tới bờ sông A-nô-ma, Thái tử hiểu được nỗi buồn của Xa-nặc và an ủi anh ta: Hãy trở lại hoàng cung và nói với cha ta rằng, ta ra đi không phải vì buồn giận. Cũng không phải là ta không yêu thương gia đình. Thực ra, vì ta thương yêu họ rất nhiều nên ta mới phải từ bỏ họ để ra đi như vầy. Nếu ta khám phá ra được con đường chấm dứt tất cả khổ đau, ta sẽ trở lại giúp họ. Nếu ta thất bại thì chẳng khác gì ta từ biệt luôn. Sớm hay muộn gì cái chết cũng sẽ đến với chúng ta bằng mọi cách. Hãy để ta bắt đầu cuộc hành trình tìm chân lý”.
Sau đó, Thái tử rút gươm ra và cắt mớ tóc dài của mình, một biểu hiện của hoàng gia, trao cho Xa-nặc cùng với các đồ trang sức quý báu, bảo đem về cho Da-du-đà-la.
Xa-nặc thấy không còn cách nào chuyển đổi được ý chí của thái tử, Xa-nặc thắng ngựa chầm chậm từ giã thái tử.
Từ đó, Ngài bắt đầu cuộc sống mới, một cuộc sống của người xuất gia cầu đạo, trở thành Bậc Giác ngộ Vô Thượng, Thiên nhân sư mô phạm làm lợi ích cho nhân loại kết thúc khổ đau.
Do đó, ngày kỷ niệm Đức Phật xuất gia nhắc nhở Tăng Ni xuất gia tu tập noi theo gương sáng của Ngài để tinh tấn tu hành, để tăng trưởng trí tuệ và giải thoát, giác ngộ cho mình và cho mọi người xung quanh chúng ta. Giúp cho cuộc sống nhân sinh ngày càng tươi đẹp hơn trong cõi Sa bà này.
Học viện Phật giáo Việt Nam tại Hà Nội tôn vinh hạnh nguyện cao quý ngày Phật xuất gia, tán thán công đức tu hành của Đức Phật. Điều này, giúp Tăng Ni tăng trưởng niềm tin, gia tăng sự tinh tấn cũng như trưởng dưỡng những yếu tố nuôi dưỡng tâm linh của mỗi người con Phật, nhằm đem lại sự an lạc cho bản thân và lan tỏa đến mọi người.
Kỷ niệm ngày Phật xuất gia giúp Tăng Ni Học viện Phật giáo Việt Nam tại Hà Nội quyết chí tu hành, học theo giáo pháp tu tập của Ngài và lấy đó làm kim chỉ nam trên bước đường tu nhân học Phật. Để mỗi hành giả đạt được giải thoát, giác ngộ ngay trong cuộc sống hiện tại và tương lai, xứng đáng là bậc Trưởng Tử của Như Lai mang lại lợi ích cho nhân loại.
Nếu ngày đó Thái tử nối nghiệp vua cha rồi trở thành một Chuyển luân thánh vương thì bây giờ chúng con đã không được mặc áo pháp, không có mái trường HVPGVN và cũng không có hàng trăm triệu người con Phật thuần thành trên thế giới. Ngày nay Tăng Ni sinh chúng con được tu học Phật Pháp là nhờ được hưởng từ sự xuất gia cùng với tấm lòng và việc làm Bi, Trí, Dũng vô biên rộng lớn của Ngài. Điều này đã cho chúng con và các thế hệ mai sau được bước những bước chân hạnh phúc trên con đường giải thoát.
Như vậy, Kính mừng Ngày Đức Phật Thích Ca Mâu Ni xuất gia (08/02 AL) PL 2568, là một việc làm vô cùng ý nghĩa và trân trọng.
Thực hiện phóng sự: Ban TT – Học viện